Son dakika… İşte Ayasofya’nın 14 asırlık tarihi | Video

Dünyanın en önemli tarihi mabetlerinden biri, İstanbul’un göz bebeği Ayasofya. İmparatorlukların, savaşların, gölgesinde bugüne gelmeyi başaran İstanbul Ayasofyası, aslında aynı isimle aynı yerde inşa edilen üçüncü yapı. İlk Ayasofya’nın İmparator I. Konstantinos tarafından inşaasının başladığı ancak oğlu zamanında 360. yılında ibadete açıldığı biliniyor. Fakat bu ilk Ayasofya, kısa bir süre sonra bir isyanda çıkan yangında yanınca yerine İmparator II. Thedosios tarafından ikinci defa inşa edildi. O yapı da yine bir isyanda zarar gördü. Ayasofya son olarak 6. yüzyılda I. Jüstinyen tarafından tekrar inşa ettirildi. Ancak talihsizlikler tarihi yapının peşini bırakmadı. Son halini alışından kısa süre sonra birçok afete maruz kaldı. Çeşitli hasarlar alan yapı, pek çok kez restore edildi. Ve yağmalanacağı Latin istilasına kadar kilise olarak hizmet vermeye devam etti.

1200-1204 yılları arasındaki 4. Haçlı Seferi sırasında İstanbul’un ele geçirmesiyle Ayasofya, Roma Katolik Kilisesi’ne bağlı bir katedrale dönüştürüldü. Ve Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethettiği 1453 yılı, Ayasofya fethin sembolü oldu. Fatih Sultan Mehmet, yapının haçlı istilasından kalan harabe halden çıkartılması ve camiye çevrilmesi için talimat verdi. Fatih, fetih sonrası ilk namazı burada kıldı.

Cumhuriyet yıllarına gelindiğinde ise 481 yıl ibadete açık kalan Ayasofya, 1930 yılında restorasyon çalışmaları nedeniyle kapatıldı. Yeni Cumhuriyet ile birlikte kimi kesimler, Ayasofya’nın aslına uygun olarak kiliseye dönüştürülmesi fikrini ortaya atsa da bu fikir kabul görmedi. Ayasofya, Bakanlar Kurulu’nun 24 Kasım 1934 kararıyla müzeye çevrildi. Cumhuriyetin ilerlemesi ile birlikte Ayasofya’nın camiye çevrilme fikri yeniden gündeme geldi. Tartışmalar Demokrat Parti’nin iktidarda olduğu 1950’li yıllarda başladı. Ayasofya’nın ibadete açılması ile ilgili ilk resmi adım ise 2005 yılında atıldı. Ancak bu girişim sonuçsuz kaldı. 2016 yılında açılan başka bir davada mahkemece reddedildi. Diyanet İşleri Başkanlığı, 2016 yılında Ayasofya’nın ibadete açık olan Hünkar Kasrı’na uzun yıllar sonra ilk kez asaleten imam atadı. Hünkar Kasrı bölümünde vakit namazları kılınmaya ve 5 vakit ezan okunmaya başlandı.

Ve Ayasofya’nın tekrar camiye dönüşmesi… Bir dernek yöneticisi, tarihi yapının müzeye dönüştürülmesine yönelik Bakanlar Kurulu kararının iptali için Danıştay’a dava açtı. Danıştay, 2 Temmuz’da verdiği kararını 8 gün sonra, 10 Temmuz’da açıkladı. Ayasofya’yı müzeye dönüştüren kararname iptal edildi. İstanbul’un tarihine tanıklık eden Ayasofya yeniden cami oldu.